Programmalijn 6: Groene en waterrijke identiteit

Almere is uniek: een meerkernige stad doordrongen met water en groen. Het groenblauwe raamwerk van Almere staat echter onder druk, vanwege de enorme woningbouwopgave, de schaarser wordende ruimte, een veranderend klimaat en een afnemende biodiversiteit. De programmalijn Groene en Waterrijke identiteit heeft de volgende doelstellingen:

Sterker en toekomstbestendig natuurlijk systeem, dat tegen een stootje kan;
Een klimaatbestendige stad, waar bomen en water verkoeling en beschutting bieden;
Een gezonde leefomgeving, waar je buiten kan ontspannen en bewegen;
Sterkere identiteit, vestigingsklimaat en economisch succes, door het bieden van een groene en gezonde leefomgeving en toeristische bestemmingen.

bedragen x € 1.000

Groene en waterrijke identiteit	begroting	realisatie	resultaat
Proceskosten programmalijn 6	386	248	138
Unieke landschappen: Almeerderhout	465	167	298
Unieke landschappen: Eemvallei	0	0	0
Excellent groene en gezonde leefomgeving	330	264	66
Ecologische verbindingen	289	233	56
totaal	1.470	912	558

Toelichting verschillen groter dan € 100.000

Proceskosten programmalijn 6

We houden € 138.000 aan proceskosten over. Dit komt deels doordat het werken aan de groenblauwe kaart van Almere en de actie Onze Bomen nog doorlopen in 2023. Het bijbehorend bedrag wordt meegenomen. Daarnaast is een gereserveerd budget voor externe inzet niet benut. Dit budget kunnen we komend jaar goed gebruiken voor het uitwerken van de uitvoeringsagenda voor de periode 2025 – 2030. Hiervoor wordt € 125.000 overgeheveld naar 2023. Het restant van € 13.000 kan vrijvallen.

Unieke landschappen: Almeerderhout

De actualisering van de investeringsraming heeft meer tijd gekost. Daarnaast heeft de meervoudige inkoopprocedure van diverse inkooptrajecten meer tijd gekost, waardoor het planproces van de inrichtingsplannen, boskamers en bosloket pas eind 2022 werden gegund. Bij de activering en placemaking heeft het projectteam last van onderbezetting bij Staatsbosbeheer. De opstart van deze planproducten, met bijbehorende middelen, zijn daarom verschoven naar begin 2023.

Proceskosten programmalijn

Unieke landschappen

Vestigingskeuzes worden in steeds sterkere mate bepaald door een aantrekkelijke woonomgeving en de nabijheid van voorzieningen. Almere biedt groene, onderscheidende woonmilieus en recreatie- en
natuurgebieden van internationale allure. Deze kwaliteit kan verder worden benut en versterkt door het ontwikkelen van groene iconen. Onder de noemer Unieke landschappen wordt gewerkt aan de ontwikkeling van twee groene gebieden als iconen: Stadsbos Almeerderhout en Eemvallei.

Stadsbos Almeerderhout

Het Almeerderhout is het grootste stadsbos van Almere en grenst direct aan de bebouwing van de stad. Belangrijk doel is het Almeerderhout te ontwikkelen tot een icoon van de groene stad, dat bijdraagt aan het versterken van de identiteit en het vestigingsklimaat van Almere.

In april 2022 zijn drie planproducten door de stuurgroep GroenBlauw vastgesteld als uitwerking van het Ontwikkelplan Almeerderhout, te weten:

Het Bostransformatieplan omschrijft het eindbeeld van het wildbos, het parkbos en het puurbos, en benoemt de maatregelen die nodig zijn voor de omvorming.
De Atlas Almeerderhout geeft principes voor de inrichting van de openbare ruimte door een uitwerking van de ruimtelijke structuur en richtlijnen voor de beeldkwaliteit: materiaal paden, meubilair, sortiment, verlichting en dergelijke.
Het Participatieplan organiseert de aansluiting en verbinding met bewoners in de planvorming, tijdens de uitvoering en bij het beheer en het activeren.

De investeringsbegroting is op basis van deze drie planproducten geactualiseerd en doorgerekend op prijspeil april 2022.
Op basis van de drie planproducten zullen voor de vier wijken Nobelhorst, Haven, Vogelhorst en Oosterwold inrichtingsplannen opgesteld worden, inclusief het boscircuit en aansluitingen op de wijk.
Het projectteam heeft vertraging opgelopen in de activering en placemaking van het bos (placemaking legt verbinding tussen haar gebruikers en openbare ruimtes, waarbij de gebruiker de belangrijkste rol heeft). De boswachter publiek van Staatsbosbeheer is langdurig uitgevallen en het team mist hierdoor een projectleider. De beperkte inzet en uitloop hebben tot een onderbesteding geleid in de plankosten van 2022.

Eemvallei

De ambitie voor Eemvallei is om een aaneengesloten, robuuste landschapszone midden door Oosterwold te maken en om hier stad en natuur te verbinden. Het wordt als het ware het stadsdeelpark van Oosterwold.

De programmalijn heeft een rol in het borgen van de realisatie van Eemvallei op lange termijn. Eind 2021 is, op basis van een proces met alle stakeholders, door de aanjager Eemvallei een aanbeveling opgeleverd voor de ontwikkeling van Eemvallei. Het is van groot belang de aanbevelingen van de aanjager over te nemen en ernaar te handelen, zodat de ontwikkeling van Eemvallei in de tweede fase Oosterwold kan slagen.

In 2023 wordt door de gebiedsorganisatie Oosterwold verder verkend hoe de ontwikkeling van Eemvallei in de tweede fase Oosterwold vorm krijgt.

Excellente groene en gezonde leefomgeving

De ambitie van het project Excellente Groene en Gezonde Leefomgeving is om te komen tot een integrale aanpak voor gezondheid, schaduw, droge voeten en voldoende water door de inzet van groen.
De doelstelling van het project is tweeledig:

Het verbeteren van de mentale en fysieke gezondheid van Almeerders door een verbeterd gebruik van groen- en waterstructuren.
Een klimaatbestendige stad door een fijnmazige dooradering van groen. Daarbij horen naadloze overgangen tussen buurt, bos en park.

Eind 2021 zijn vier geschikte interventielocaties gekozen met mogelijkheden voor maatregelen. In maart 2022 zijn de eerste schetsen voor de locaties en een budgetraming opgeleverd. De stand van zaken per locatie is als volgt:

Nobelhorst

Voor de R. Hofstadterstraat is gekozen voor de doelgroep 4 -12 jaar. Hiervoor is een speelroute ontworpen van Nobellaan tot aan de bosrand, slingerend door de wijk. De route bestaat uit een reeks van speelaanleidingen die vooral de fantasie van het spelende kind moeten aanspreken. Het gaat dus niet om standaard speeltoestellen, zoals wip of schommel, maar om speelmiddelen waar een beroep wordt gedaan op verschillende motorische kwaliteiten, aansluitend bij het zogenaamde Athletic Skill Model (ASM).

Leemwierde

In het projectgebied is door Aeres gestart met kwalitatief onderzoek (interviews) en kwantitatief onderzoek (o.a. temperatuurmetingen). De gemeente heeft daarnaast een enquête gehouden onder bewoners. Er ligt een eerste schetsontwerp. Momenteel werken we aan de tweede versie en naar verwachting is deze in het eerste kwartaal 2023 gereed. Het streven is om de Singelgracht als park te duiden met een duidelijke entree.

Algerapad

In 2022 is via de Floriade een ontwerp challenge georganiseerd. De winnaar van de challenge (Team Greenscape) is actief betrokken bij de eerste ontwerpsessie over het Algerapad. Voor het Algerapad werken wij nu aan een aanscherping van de visie, in samenwerking met de teams die betrokken zijn bij de reconstructie van Randstad en het team Almere Centrum 2040.

P. de Coubertinlaan

Deze locatie is plannings-technisch een grote uitdaging. Er is op hoofdlijn geschetst maar door de vertraging in de gebiedsontwikkeling moet het uitwerken van het schetsontwerp wachten. Besloten is om deze locatie in deze fase voorlopig niet verder uit te werken.

Ecologische verbindingen

Het doel van dit sleutelproject is het realiseren van een toekomstbestendig natuurnetwerk, dat de ecologische kerngebieden van Almere en Zuidelijk Flevoland verbindt. Dwars door de stad. Om daarmee het leefgebied van de dieren te beschermen en te vergroten. Hiertoe worden vier ecologische verbindingen gerealiseerd:

Verbinding Kromslootpark & Lepelaarplassen, langs de Hoge Wetering.
Verbinding Vroege Vogelbos & Almeerderhout, langs de A6/ De Steiger.
Verbinding Buitenhout & Vaartsluisbos.
Verbinding Almeerderhout-Buitenhout-Kotterbos.

Het vastgestelde basispakket aan maatregelen voor het realiseren van de vier ecozones, is in 2022 uitgewerkt tot een definitief ontwerp. De kostenraming bij het definitief ontwerp toont een forse budgetoverschrijding. In oktober heeft daarom een heroverweging op alle maatregelen in het basispakket plaatsgevonden. Een ecotunnel onder de Steigerdreef is financieel niet haalbaar. Een betaalbaar alternatief is een signaleringssysteem. Het systeem blijkt bovendien een aantal voordelen te hebben, zoals de mogelijkheid tot monitoring. Begin 2023 wordt dit alternatief verder uitgewerkt.
De provincie stelt vanuit het SPUK-programma (Specifieke Uitkeringen- Min van LNV) € 2.500.000 beschikbaar voor optimalisatie van Ecozone Pampus. In 2022 is door Oak-Consultants, met terreineigenaren en -beheerders, onderzocht welke maatregelen uitgewerkt kunnen worden.
Een deel van de maatregelen in de Ecozone Floriade / De Steiger is versneld gerealiseerd als onderdeel van de inrichting van het Expoterrein. In oktober 2022 is gestart met de ontmanteling van de Floriade. Hieruit zijn veel struiken en bomen vrijgekomen. Inmiddels is een selectie gemaakt van soorten/aantallen die op de ecozone Floriade worden geplaatst. Aanplant zal aanvangen vóór maart 2023.
Met terreinbeheerders zijn afspraken gemaakt over realisatie van de maatregelen die op hun terrein uitgevoerd zullen worden.