Inleiding

Vanaf maart 2022 hebben we een nieuwe gemeenteraad

Op 11 juli is het coalitieakkoord ‘Bouwen aan een gezonde toekomst’ gepresenteerd. Hiermee gaan we aan de slag met vier thema’s:

• Stad op orde;
• Kansen voor iedereen;
• Gezond groeien;
• Een toekomstbestendige organisatie.

De eerste resultaten zullen we in 2023 laten zien.

We leven in een tijd met veel onzekerheden

Na de coronacrisis begon de oorlog in Oekraïne. Door deze oorlog was er vanzelfsprekend veel verdriet en pijn voor de inwoners van Oekraïne. Maar de oorlog heeft ook gevolgen voor onze inwoners. We zijn met onze neus op de feiten gedrukt: onze welvaart en vrede blijken niet vanzelfsprekend.
Als gemeentebestuur moeten we bescheiden zijn: we kunnen de wereld niet veranderen. Wat we wel kunnen doen is vooral onze kwetsbare inwoners zo goed mogelijk helpen. Dat doen we ook, en daar blijven we ook mee doorgaan.

We geven veel asielzoekers en Oekraïense vluchtelingen een veilige plek

Door de oorlog in Oekraïne kwam een grote vluchtelingenstroom op gang. We reageerden snel. Dit vroeg veel van onze organisatie. Maar het is ons - samen met onze inwoners - gelukt om veel mensen die dat nodig hadden een veilige plek te geven. Daar zijn we als gemeente trots op. We bieden natuurlijk ook opvang aan andere vluchtelingen. We moesten snel nieuwe slaapplaatsen regelen, vanwege de tekorten bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Dit hebben we bijvoorbeeld gedaan door de voormalig brandweerkazerne op de Markerkant hiervoor in te richten.

We ondersteunen inwoners die dat nodig hebben bij (energie)armoede

De energieprijzen zijn het afgelopen jaar erg hard gestegen. Hierdoor konden inwoners financieel in de problemen komen. We hebben ook deze mensen zo goed mogelijk geholpen, bijvoorbeeld door uitbetaling van de energieklussen. En de energieklusteams hielpen inwoners om energie te besparen. We hebben ook waardebonnen gegeven, waarmee Almeerders zelf energiezuinige producten konden kopen of materiaal om hun huis beter te isoleren.

We zetten in op de bouw van woningen, maar de betaalbaarheid blijft een uitdaging

In 2022 zijn er ongeveer 1.800 woningen opgeleverd. Ook is er voor ongeveer 1.200 woningen grond verkocht. Ondanks de eind 2022 veranderde marktomstandigheden is de vraag naar woningen nog steeds groter dan het aanbod. We proberen dit op te lossen door meer huizen te bouwen, maar dat is moeilijk. De bouwkosten zijn hoog, er is een tekort aan personeel en de rente is hard gestegen. Ondanks deze uitdagingen blijven wij ons inzetten om passende woonruimte te bieden voor al onze inwoners.

We blijven bouwen aan onze stad

In 2022 zijn we verder aan de slag gegaan met bijvoorbeeld de vernieuwing van ons centrum, stationsgebied en fietspaden. Ook blijven we woonwijken ontwikkelen. We hebben grote bedrijven en daarmee nieuwe banen, naar Almere gehaald. Een tegenvaller was dat we, ondanks het experiment dat we gezamenlijk zijn aangegaan, de toezichthouder ons gewezen heeft op onze zorgplicht voor het afvalwater in Oosterwold. Hierdoor zullen we alsnog een volledig riool moeten aanleggen, en de tijdelijke maatregelen brengen hoge kosten met zich mee. Wat de totale (financiële) gevolgen hiervan zijn en hoe we dit gaan oplossen brengen we in 2023 in beeld. Dat geldt ook voor andere zorgplichten in het gebied.

Na 10 jaar voorbereiding hebben we de Floriade Expo georganiseerd

We hebben hier veel werk voor verzet. De Floriade Expo was een mooi evenement. De bezoekers hebben kunnen zien wat Almere te bieden heeft. Uiteindelijk zijn er ongeveer 700.000 mensen geweest. De komende jaren wordt het de uitdaging om op de plek van de Floriade een toekomstbestendige woonwijk te bouwen. Ook zal blijken wat de expo onze stad verder heeft opgeleverd. Helaas heeft het evenement tot een verlies geleid van ongeveer € 100 miljoen. Dit hebben we tussentijds al in de begroting verwerkt.

We hebben in 2022 een voordelig jaarresultaat van € 36 miljoen

Dit heeft vooral incidentele oorzaken:

• € 15 miljoen hogere baten door de stijging van de waarde van landbouwgronden. Het gaat hierbij om gronden die nog niet worden ontwikkeld. Deze gronden zijn gewaardeerd op landbouwwaarde. Uit taxatie blijkt dat de marktprijs voor landbouwgronden is gestegen van  € 10,50 per vierkante meter naar ruim  € 20 per vierkante meter. Hierdoor stijgt de waarde van gronden met € 15 miljoen en kan een deel van de herwaarderingsvoorziening vrijvallen
• Daarnaast blijft er in 2022 veel geld over door vertraging van activiteiten. Tot en met de 3e kwartaalrapportage is dit al in de begroting verwerkt. In de jaarrekening komt daar nog € 13 miljoen aan vertraagde uitgaven bij. Via de 4e kwartaalrapportage 2022 en de 1e kwartaalrapportage 2023 hebben we dit geld toegevoegd aan de begroting 2023. Hiermee kunnen de vertraagde activiteiten dan alsnog uitgevoerd worden.
• € 7 miljoen over op de gemeentelijke opvang van Oekraïners. We hebben van het Rijk meer geld gekregen dan dat we hieraan uitgeven. Het geld is gereserveerd voor de kosten van de opvang van alle vluchtelingen en statushouders. Ruim € 2 miljoen hiervan is bij de eerste kwartaalrapportage 2022 weer ingezet voor kosten die we hiervoor maken.
• € 1 miljoen voordeel door diverse voor- en nadelen die verder in het stuk worden toegelicht.