Wij zijn trots op Almere als stad waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Een stad gebouwd op idealen. Een groen-blauwe woonstad met ruime, betaalbare woningen met stedelijke voorzieningen in de nabijheid. Wij moeten helaas ook constateren dat een betaalbare woning in Almere niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Dat komt omdat prijzen zijn gestegen, maar ook omdat onze bevolking en daarmee de woningbehoefte verandert. We gaan meer sturen op de woningvoorraad. Wij zetten ons in om onze wijken leefbaar en in balans te houden. Dit hebben wij ook opgeschreven in onze nieuwe Woonvisie: w e willen dat Almere een stad is voor iedereen, een stad van kwaliteit, gericht op de toekomst.
Verantwoording
Marktontwikkeling maakt het lastig om in te zetten op innovatie en maatregelen voor betaalbare woningen. In 2022 zijn er pilots ontwikkeld en verder voorbereid voor 2023.
We bouwen voor de vraag uit de stad
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
In 2022 hebben we een eerste stap gezet in het opleveren van een nieuwbouwmonitor. Zo is voor inwoners en raadsleden direct zichtbaar wat er is gebouwd wordt. De eerste rapportage is in februari 2023 naar de gemeenteraad verstuurd.
Het coalitieakkoord van 2022 heeft gevolgen voor het Stedelijk Woningbouwprogramma. Pampushout wordt in deze coalitieperiode niet bebouwd en bouwen in het groen wordt beperkt. Daar staat tegenover dat we het aantal tijdelijke woningen in de plannen vergroten naar 1000. Dit om de acute vraag naar tijdelijke woningen te voorzien.
Wat hadden we gepland (begroting)
We willen zorgen voor een woningmarkt die in balans is met de groei van en vraag uit de stad. We bouwen daarvoor niet alleen extra woningen in nieuwe gebieden. We zullen ook woningen bouwen in gebieden waar nu al woningen staan. Dit noemen we inbreiding. We bereiden ons hier op voor bij de belangrijke knooppunten in de stad. Bijvoorbeeld in de centra van Almere Stad en Almere Poort. Hier willen we vooral appartementen toevoegen. Dit moet ervoor zorgen dat ook studenten en ouderen gemakkelijker in Almere kunnen blijven wonen.
Het bouwen van betaalbare woningen vraagt om de inzet van nieuwe instrumenten en om innovatie. Het aantal woningen dat betaalbaar is voor huishoudens met een laag- en middeninkomen moet immers omhoog. Om dat voor elkaar te krijgen is meer sturing nodig dan alleen het aanbieden van bouwlocaties. We gaan samen met de markt proberen te innoveren zodat voor lage- en middeninkomens betaalbare gezinswoningen worden gebouwd. Verder werken we aan nieuwe manieren om deze woningen betaalbaar te houden.
Samen met wijkbewoners gaan we na aan welke woningtypen in de wijk behoefte is. Verder gaan we met bewoners na of de woningen, via kleinschalige inbreiding, toegevoegd kunnen worden. Zo kunnen bijvoorbeeld levensloopbestendige appartementen worden gebouwd die het mogelijk maken dat senioren doorstromen vanuit hun eengezinswoningen.
We maken de stad toekomstbestendig en duurzaam
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
We maken de stad toekomstbestendig en duurzaam. We hebben ook steeds meer aandacht voor duurzaamheid. Op verschillende plekken experimenteren we met het oplossen van deze uitdagingen.
Omdat we steeds meer te maken krijgen met extreme weersomstandigheden bouwden we aan een visie klimaatadaptatie. In deze visie schrijven we op wat we willen doen om in 2050 klimaatbestendig te zijn. Hiervoor maken we gebruik van de kennis die we uit pilots kunnen ophalen. In 2023 gaan we verder met de visie klimaatadaptatie.
Wat hadden we gepland (begroting)
Dit doen we omdat de stad ouder wordt en te maken krijgt met vergrijzing. We hebben daarbij ook steeds meer aandacht voor duurzaamheid. Dit gaat bijvoorbeeld over het tegengaan van hittestress, het verwerken van extreme regenval en om op termijn geen gebruik meer te maken van gas. Zo weten we bijvoorbeeld dat het maken van schaduwrijke gebieden helpt om de gevoelstemperatuur te verlagen. Op verschillende plekken experimenteren we met het oplossen van deze uitdagingen. Hiervoor maken we onder andere gebruik van het geplande groot onderhoud in de stad wat hierbij kan dienen als vliegwiel.
Omdat we steeds meer te maken krijgen met extreme weersomstandigheden maken we een visie klimaatadaptatie. In deze visie schrijven we op wat we willen doen om in 2050 klimaatbestendig te zijn. Dit betekent dat we de stad zo inrichten dat we beter kunnen omgaan met deze extreme weersomstandigheden. Hiervoor maken we gebruik van de kennis die we uit de pilots kunnen ophalen.
In 2022 gaan we verder met meer toegepast onderzoek naar de effecten van hitte en hittestress op de stad en hoe de inwoners deze hitte ervaren. Daarnaast starten we een aantal nieuwe pilots om kansrijke acties te verkennen om de stad verder klimaatbestendig te maken. Dit willen we doen in samenwerking met hoger onderwijsinstellingen. Ook voeren we gesprekken met de stad. Dit doen we om duidelijk te krijgen waar de knelpunten zitten en hoe we deze het beste kunnen oplossen.
Ook met woningcorporaties hebben we voor meerdere jaren afspraken gemaakt over verduurzaming. Wij gaan deze afspraken de komende jaren uitvoeren. Op deze manier worden ook huurwoningen verder verduurzaamd.
We blijven ruimte geven aan Oosterwold
Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)
In 2022 is een ontwikkelstrategie opgesteld voor deelgebied 2 van Oosterwold. Deze strategie stond als opdracht van de gemeenteraden van Almere en Zeewolde. En deze is ontwikkeld op basis van de organische ontwikkelfilosofie en de lessen uit de eerste fase.
Er vond een interactief proces plaats met vele betrokkenen en stakeholders. Daaruit zijn diverse evaluatieonderzoeken en adviezen gekomen., waarin duidelijk de vraag wordt gesteld aan de overheid om een grotere rol op te pakken bij Oosterwold. Het mogelijke vervolg hiervan is uitgewerkt in voorstellen in ‘Het vervolg – Toen Nu Dan’.
Helaas was 2022 ook het jaar dat Almere een aanwijzing kreeg van provincie Flevoland, in het kader van Interbestuurlijk Toezicht. Dit had te maken met de wijze van afvalwaterinzameling. Na de aanwijzing heeft het college besloten om voor deelgebied 1 alsnog riolering aan te leggen.
Het aanleggen van riolering in Oosterwold heeft ingrijpende financiële gevolgen. Hierdoor heeft er in 2022 nog geen besluitvorming plaatsgevonden over de voorstellen over de doorontwikkeling. Wel is er een onderzoek gestart naar mogelijke andere zorgplichten in Oosterwold. We vinden het belangrijk een goed beeld te hebben van deze zorgplichten. Voordat we concrete stappen zetten in de ontwikkeling van fase 2.
We zijn trots op bijzondere wijken als Oosterwold. Maar we voelen ons ook verantwoordelijk om te voorkomen dat de inwoners van Almere met onverantwoorde of onnodige financiële risico’s worden geconfronteerd. We hebben maatregelen getroffen om te voorkomen dat de rekening verder oploopt. Bij nieuwe kavels moeten initiatiefnemers bijvoorbeeld zelf zorgen voor tijdelijk transport van afvalwater.
Ondertussen gaat de ontwikkeling in deelgebied 1 door. Zo is er in 2022 de eerste basisschool van Oosterwold gerealiseerd en opgeleverd.
Wat hadden we gepland (begroting)
Net zoals in voorgaande jaren werken we vanuit de gemeente samen met bewoners en nieuwe initiatiefnemers, en de andere bestuurlijke partners, aan deze voor Nederland unieke wijk. De oriëntatie op de verschillende rollen van overheden en bewoners gaat in 2022 onverminderd door. Wel wordt deze extra gevoed door de evaluaties van de eerste fase, en de komende besluitvorming over de 2 de fase op (grotendeels) grondgebied van Zeewolde. Wat hebben we geleerd van de huidige praktijk, wat behoeft bijstelling voor het huidige Oosterwold en/of voor de volgende fase? Voor het komend jaar zijn we gericht op het borgen van de reguliere Oosterwold-processen in de gemeentelijke organisatie, als ook op een overheidsrol die bijdraagt aan een volwaardige wijk die aansluit op de rol van de bewoners.