Onderwijs, sport en cultuur

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

De ontwikkeling van nieuwe culturele concepten en werkwijzen

Met het Coronapakket Cultuur hebben we tientallen projecten gefinancierd die bijdragen aan de versterking van de cultuursector. Door de ontwikkeling van eigentijdse concepten en nieuwe werkwijzen weten culturele organisaties hun publieksbereik te vergroten en hun economische positie te verstevigen.

Cultuur is voor alle Almeerders dichtbij

Beeldende kunst in de publieke ruimte is bij uitstek toegankelijk voor iedereen en draagt bij aan de levendigheid van het straatbeeld. In 2022 is de collectie beeldende kunst van Almere verrijkt met verschillende werken. In het Lumièrepark bijvoorbeeld is Uit het water herrezen geplaatst, een eerbetoon aan voormalig zwemkampioene Enith Brigitha van de hand van de Almeerse kunstenaar Patrick Mezas. De Stadhuispromenade is getransformeerd tot een aantrekkelijke ontmoetingsplek door plaatsing van de Zeebank van Jan van der Ploeg. Op de Corridor heeft de Almeerse kunstenaar Kaspar Jongejan de vloerschildering Camouflage gerealiseerd.  Op het Baltimoreplein in Almere Buiten trekt de opvallend blauwe Baltimore Bend van Studio Spass de aandacht. Het werk verlevendigt het plein; het biedt een speelplek aan kinderen en nodigt uit tot recreëren in de openbare ruimte.

Cultuur krijgt de ruimte om te groeien

De opening van het kunstpaviljoen op de Floriade markeert formeel de start van M., de pilot van een toekomstig museum voor immersieve kunst en landschapskunst. Deze pilot is een van de manieren waarop Almere in samenwerking met de Provincie Flevoland en het Rijk werkt aan de versterking van de lokale culturele infrastructuur. Onder leiding van een nieuwe directeur ontwikkelde StrandLAB zich verder tot een aantrekkelijke en toegankelijke creatieve hotspot aan het Almeerderstrand, waar makers kunnen experimenteren in de openlucht en bezoekers zich laten verrassen door bijzondere programma’s op het snijvlak van kunst, onderzoek en natuur.

Cultuur geeft vorm aan de identiteit van Almere

In juni 2022 is het ontwerp van de Japanse kunstenaar Sachi Miyachi gekozen als toekomstig nieuw land art kunstwerk. Het moet het derde landschapskunstwerk worden van Almere en het elfde van de collectie Land Art Flevoland, waarvoor bezoekers uit binnen- en buitenland naar Almere en de provincie Flevoland komen. Een paar keer per jaar maakt het samenwerkingsverband Flevolab met Flevolab Tours de culturele rijkdom en het bijzonder karakter van de cultuursector in Almere en Flevoland zichtbaar. Daarnaast werkt Flevolab via programma’s op het gebied van talentontwikkeling, netwerkvorming en cocreatie aan de versterking van de culturele infrastructuur en de artistieke en zakelijke ontwikkeling van onze makers.

Wat hadden we gepland (begroting)

Cultuur versterkt een levendige en bruisende stad. De nabijheid van culturele voorzieningen is van doorslaggevend belang voor de vestiging van nieuwe bewoners en bedrijven. De culturele ambitie die wij in mei 2019 vastlegden in het Cultuurplan 2019-2024 is onverminderd. De culturele sector wordt hard geraakt door corona. We hebben vanuit het Rijk nu twee maal geld ontvangen om de cultuursector te ondersteunen in deze lastige tijden. Dit gaat om een bedrag van € 1,4 miljoen (Coronapakket Cultuur 2021) en € 2,1 miljoen ( voortzetting Coronapakket Cultuur en herstel en vernieuwing van de sector 2021/2022/2023). Dit is opgenomen in de begroting.

• Cultuur is voor Almeerders dichtbij

Deze eerste ambitie brengt cultuur dichtbij de bewoners van Almere. Van jong tot oud, voor alle lagen van de samenleving. Dichtbij de culturele en sociale gemeenschappen in de verschillende stadsdelen. De verbinding tussen vraag en aanbod, programmering en inzetbaarheid van bestaande faciliteiten staan centraal. Het doel is om voor iedereen een breed en divers cultuuraanbod beschikbaar én toegankelijk te maken. Niet alleen in het centrum van de stad, maar ook in alle stadsdelen.

• Cultuur krijgt de ruimte om te groeien

De culturele infrastructuur in Almere is klein en compact. Het doel is om de cultuursector de gelegenheid te bieden om zich tot een krachtige culturele infrastructuur te ontwikkelen. Dit doen wij samen met het Rijk en de regio, provincie Flevoland, en in MRA-verband. De cultuurplannen van Almere 2019-2024 en van de provincie Flevoland 2021-2024 onderstrepen die ambitie: er wordt meer geïnvesteerd in cultuur zowel door de provincie als door de stad Almere.
Wij investeren in het verstevigen en ontwikkelen van de culturele infrastructuur door:

• de totstandkoming van de definitieve plek voor Vis a Vis en de verdere doorontwikkeling van Muiderduin als culturele en recreatieve hotspot, met StrandLAB als aanjager voor nieuwe culturele ontwikkelingen.
• meerjarige afspraken met de organisaties in lijn met de subsidieperiode van Rijk en Rijksfondsen en samen met de provincie voor de periode 2021-2024
• de ontwikkeling van Kunstmuseum Flevoland
• Cultuur geeft vorm aan de identiteit van Almere

Een uniek kenmerk van Almere is de ruimte die de stad biedt. Er is fysieke ruimte voor grootschalige kunst en unieke Land Art. Daarnaast is er ruimte om te experimenteren buiten de gebaande paden. In Almere is pionieren vaker de norm dan de uitzondering. Cultuur geeft daarmee vorm aan de identiteit van Almere.
In 2021-2024 draagt het Rijk bij aan de versterking en ontwikkeling van de culturele infrastructuur, door opname in de Culturele basisinfrastructuur van BonteHond en de programmering van het Kunstmuseum Flevoland (in oprichting). Ook Suburbia, Vis à Vis (na een sterke gezamenlijke lobby) en het festival 2turvenhoog  en de nieuwe Almeerse gezelschappen Gouden Haas en Black Pencil worden meerjarig gefinancierd door het Fonds Podiumkunsten. Flevoland is één van de 6 regio’s die in 2021-2024een extra Rijksimpuls krijgt voor de ontwikkeling van de culturele infrastructuur. Dat gebeurt in het samenwerkingsverband FlevoLAB.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

• NPO-project

In het derde kwartaal van 2021 is gestart met de uitvoering van het NPO-plan ‘Samen versterken’.  Onze onderwijspartners zijn op bestuurlijk niveau actief betrokken bij het maken van de plannen.

Vijf thema’s staan centraal bij de uitvoering van het NPO-plan: Taal, Gelijke Kansen, Voldoende professionals, Onderwijs-jeugdhulp aansluiting en Voortijdig schoolverlaten 

Door de coronacrisis zijn leerachterstanden bij kinderen en jongeren opgelopen. In 2022 hebben we hier stappen in gezet. Er zijn interventies uitgevoerd binnen elk van de vijf vastgestelde thema’s waarbij aanbiedende partners op het gebied van sport, welzijn & cultuur actief zijn betrokken.

Enkele voorbeelden van interventies onderverdeeld per NPO-thema zijn:

• Taal: Voorleesexpress
• Gelijke Kansen : Dag arrangementen Staatsliedenwijk, Kansrijk PO/VO
• Voldoende professionals: platform Andersom Almere
• Onderwijs Jeugdhulp: uitbreiding Sterke Start en Oke op school, Sterk in de Wijk
• Voortijdig schoolverlaten: (herstart) Flevodrome, financiering nieuwe projecten Playing for Succes.

Daarnaast verbeterden we de inhoudelijke aanpak en samenwerkingsstructuur van elk van npo- thema's. Enerzijds door periodiek overleg tussen onderwijspartners, maatschappelijke partners en beleidsadviseurs van de gemeente Almere. Anderzijds door het organiseren van NPO-netwerkbijeenkomsten.
Inmiddels is het bestedingstermijn van het NPO-project verlengd van 31 juli 2023 naar 31 juli 2025.

• Middelen voor onderwijsachterstanden

De Almeerse onderwijsachterstandenmiddelen zijn in 2022 voor een belangrijk deel ingezet om te voldoen aan de wettelijk verplichte taken:

• een dekkend aanbod van voorschoolse educatie;
• toeleiding van doelgroeppeuters naar voorschoolse educatie
• de kwalitatieve invulling van het voorschools aanbod (inzet op verhoging kwaliteit van de uitvoering, doorgaande lijnen met het basisonderwijs, een passende zorgstructuur en ouderbetrokkenheid). 

Naast de wettelijke taken lopen er ook een aantal ontwikkeltrajecten;

• De stedelijke taalaanpak; er is gestart met diverse lerende netwerken
• Sterke Start; zorgondersteuning 0-6 jaar
• Pilots ‘kwaliteitsimpuls VVE; kwaliteitsimpuls aan het voorschools aanbod

• Lerarentekort

We hebben in 2022 verder ingezet op de uitvoering van het Noodplan Lerarentekort. Zo is door extra begeleiding de uitval van beginnende leraren teruggebracht naar 3,9%, wat zeer laag is voor de sector. De inzet van hulpverlening op scholen, ook in het speciaal onderwijs, is uitgebreid. Hierdoor kunnen leraren meer focussen op het lesgeven.

Het aantal zij-instromers is in 2022 met 30% toegenomen. Het aantal scholen dat deelneemt aan het anders organiseren van onderwijs is meer dan verdubbeld. Ter ondersteuning daarvan is de ontwikkeling van het platform Andersom.Almere.nl gestart.

Almere loopt voorop in het Anders Organiseren van onderwijs. Onafhankelijk onderzoek wijst uit dat 75% van de leerkrachten ervaart dat de werkdruk afneemt. Ook de inzet van hulpverlening op scholen heeft dat effect.

Door maatwerk en zorgen voor goede doorstroommogelijkheden bij opleiden is werken in het onderwijs aantrekkelijker en bereikbaarder geworden. Dit zien we ook aan een toename van studenten aan de pedagogische opleidingen van Windesheim.

• Toewijzen woningen

Door uitstel van de bouw van sociale woningen bij Annapark zijn er in 2022 nog geen woningen in de sociale sector met voorrang toegewezen aan leerkrachten. Wel zijn woningen in de lage vrije sector met voorrang beschikbaar gesteld aan leerkrachten.

• Samenwerking met het Rijk

Er is nauwe samenwerking met het Rijk op het gebied van lerarentekort. Zo hebben wij samen met het Rijk een succesvolle lobby gevoerd voor het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden voor leraren in het basisonderwijs. Ook is er meer ruimte gekomen voor het anders opleiden en anders organiseren van onderwijs.

• Hoger Onderwijs

We leveren een bijdrage aan de Almeerse Introductie die in 2022 als nieuw vormgegeven introductieperiode is georganiseerd voor alle studenten die hun studie in Almere starten. Momenteel trekt Windesheim Almere dit, we zijn in gesprek met de andere instellingen (ROC en Aeres) over hun deelname en bijdrage hierin. We ondersteunen ook de studentenverenigingen bij hun verzelfstandiging, ledengroei en huisvesting.

Wat hadden we gepland (begroting)

• Het Rijk heeft vanwege de coronacrisis veel geld beschikbaar gesteld voor het onderwijs

Dit noemen we het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Het geld dat het Rijk geeft is bedoeld om eventuele achterstanden in te halen. Het gaat niet alleen om leerachterstanden, maar ook het welbevinden van  kinderen en jongeren. Het grootste deel van het geld gaat naar de scholen zelf. Daarnaast is er ook geld beschikbaar voor de gemeente. Het geld moet de komende twee schooljaren uitgegeven worden. Samen met de schoolbesturen maken we een plan  hoe we dit geld zo goed mogelijk inzetten. We betrekken daarbij ook partners op gebied van sport, welzijn en cultuur. Met het extra geld willen we scholen en leerlingen op korte termijn zo goed mogelijk helpen. Daarnaast willen we bekijken hoe het geld het onderwijs op langere termijn ten goede komt.

• We werken verder aan sterk onderwijs in Almere

De landelijke ontwikkeling van teruglopende kwaliteit van onderwijs, lerarentekort en toenemende kansenongelijkheid zien we ook terug in Almere. We werken hiervoor intensief samen met de schoolbesturen en kinderopvangorganisaties om dit aan te pakken. We investeren in voorschoolse educatie en focussen op de taalontwikkeling van kinderen. Verder willen we de school zo goed mogelijk verbinden met de omgeving. Hiermee bedoelen we dat kinderen op school in aanraking komen met bijvoorbeeld cultuur en sport. Zo zorgen combinatiefunctionarissen ervoor dat kinderen na en onder schooltijd kunnen bewegen of dat er extra cultuuraanbod de school in komt. Ook willen we kinderen die dit nodig hebben, zo snel mogelijk ondersteuning bieden, zodat problemen niet verergeren.
Verder pakken we het lerarentekort aan met het extra beschikbaar gestelde geld wat we hebben gekregen van het Rijk. We willen gebruik maken van professionals uit andere sectoren en de zij-instroom vergroten om meer leraren voor de klas te krijgen. We bieden hiervoor ook een begeleidingsprogramma aan. Ook verhogen we de aantrekkelijkheid om in Almere te werken voor leerkrachten door te zorgen voor woonruimte.

Er is dus al veel in gang gezet en dit zetten we in 2022 voort. Tegelijkertijd onderzoeken we ook of we samen met het Rijk en de Provincie kunnen optrekken, om zo onze impact voor het Almeerse onderwijs te vergroten.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2022 zijn we verder gegaan met het locatieonderzoek voor het buitenzwembad.

Wat hadden we gepland (begroting)

In het coalitieakkoord ‘Een frisse start’ hebben we afgesproken dat Almere een buitenzwembad krijgt. Voor veel Almeerders is dit een lang gekoesterde wens die ook past bij een stad met deze omvang. Eind 2020 hebben we het eerste onderzoek naar verschillende varianten en locaties voor het buitenzwembad met u gedeeld. We hebben toen afgesproken dat we voor een aantal varianten en locaties een verdiepend onderzoek uitvoeren. Daarbij wordt ook gekeken naar de precieze financiële consequenties. Dat moet de gemeenteraad helpen om een keuze te maken.
We nemen we in deze begroting alvast structureel een bedrag op. We doen dit om het zwembad financieel mogelijk te maken.