Duurzaam, leefbaar en bereikbaar

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Een grote uitdaging in 2022 lag in het inlopen van achterstanden, hiervoor zijn door u raad incidentele middelen beschikbaar gesteld. De grootste uitdaging ligt echter voor ons, in het groot onderhoud en vervangingen van bijvoorbeeld bruggen in de stad. En ook hoe we dit op een duurzame en toekomstbestendige manier doen. Over de bruggen krijgt de raad in het tweede kwartaal van 2023 nog een concreet voorstel.

Richting de Programmabegroting 2024 wordt concreet in beeld gebracht wat de opgave is en hoe deze betaald wordt. Dit doen we om het beheer en onderhoud van de stad toekomstbestendig te maken. In 2023 komen we naar de raad met een voorstel over nieuwe financiële inrichting van beheer en onderhoud.

In 2022 is het Strategisch AssetMangementPlan, oftewel SAMP, met de raad besproken. Dit heeft geleid tot veel aandacht voor de beheerproblematiek. Er zijn ondertussen stappen gezet op dit gebied, bijvoorbeeld met het grootschalig onderhoud in Muziekwijk Zuid. Er komt een grote golf aan grootschalig onderhoud aan. In aanloop daarnaar is de voorbereiding gestart van het groot onderhoud en rioolvervanging in De Marken en De Hoven.

Ondertussen hebben we veel aandacht voor de bomen in Almere. We zetten ons in om meer ruimte aan bestaande en nieuwe bomen te geven om uit te groeien tot volwassen, kwalitatief hoogwaardige bomen. We evalueren hierbij het bestaande bomenkader en werken toe naar een aanscherping hiervan. In 2022 zijn we hiermee begonnen. In 2023 komen we met een nieuw bomenkader naar de raad.

Verder is er ingezet op ecologisch maaien, dit is goed voor de biodiversiteit, en toegankelijke openbare ruimte, zoals bij busstation ’t Oor. Zo helpen we mensen, dieren en de natuur.

Wat hadden we gepland (begroting)

Hierbij passen de deze raadsperiode vastgestelde visie en beleidskaders die nodig zijn om goede keuzes over de toekomst te maken. Het is, door de financiële situatie van de gemeente, niet gelukt om achterstanden bij het onderhouden van de openbare ruimte te verkleinen. Met het verlagen van de bezuiniging proberen we dit wel te verzachten.

In de Visie openbare ruimte beschrijven we de grootste uitdagingen bij het beheer van de stad. Voordat we hieraan kunnen werken, moeten we eerst de risico’s beperken. Het bestaande beheerbudget is hard nodig om de stad schoon, heel en veilig te houden, zeker als straks grote delen van onze openbare ruimte tegelijk aan vervanging toe zijn. Hierover gaat het Beleidskader grootschalig onderhoud woonwijken en bedrijventerreinen. We kunnen onze wijken, parken, wegen en wateren echt duurzamer, leefbaarder en gezonder maken. Hiervoor zullen verschillende beleidsdomeinen wel samen moeten werken en hebben we ook onze partners in de stad nodig.
Voor de raadsverkiezingen komt ook nog het Strategisch assetmanagent plan. Dit gaat vooral verder in op hoeveel geld er nodig is om onze visie waar te maken.

Hiermee is alle informatie beschikbaar die nodig is om in de nieuwe raadsperiode keuzes te maken over de toekomst van het beheer in Almere. Keuzes die gaan over het extra geld dat nodig is voor het grootschalig onderhouden van bijvoorbeeld woonwijken en het vervangen van bruggen. En over de samenwerking die binnen en buiten de gemeente nodig is om Almere leefbaar en klaar voor de toekomst te maken en houden.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

De Visie ecologie en het Beleidskader dierenwelzijn hebben gezorgd voor veel aandacht en extra inzet. Op dierenwelzijnsgebied is de bijdrage aan wildopvang organisaties verhoogd, hebben we onze communicatie aan bewoners verbeterd en is de samenwerking met andere beleidsterreinen versterkt.

In 2022 is een nieuw coalitieakkoord gesloten waarin de ambities omtrent dierenwelzijn verhoogt zijn. Met onder andere als doel om de meest diervriendelijke gemeente te worden. Niet voor niets is Almere in 2022 dan ook daadwerkelijk verkozen tot meest diervriendelijke gemeente van Nederland.

Met de Programmabegroting 2023 hebben we de ambities verder naar boven bijgesteld en is hiervoor ook extra geld beschikbaar gesteld. Ook met betrekking tot de Visie ecologie zijn stappen gezet. Zo zetten we in op ecologisch maaibeheer en investeren we in ecologische verbindingen.

Wat hadden we gepland (begroting)

In 2021 is de Visie ecologie vastgesteld door de raad. Het Beleidskader dierenwelzijn volgt waarschijnlijk in het najaar van 2021 na de evaluatie. Met onze nieuwe visie op ecologie werken we met bewoners en bouwers verder aan het welzijn van dieren en planten in de stad. We werken aan meer verschillende plant- en boomsoorten, vertellen mensen over de waarde van voedsel- en schuilmogelijkheden voor dieren in de stad en verbeteren het ecologische netwerk in en om de stad. De verdere ontwikkeling van de stad mag niet ten koste gaan van de natuur in de stad, maar moet juist bijdragen aan het behoud en de versterking hiervan. Het nieuwe dierenwelzijnsbeleid gaat vooral over het helpen van dieren in nood. Hierin willen we de voorlichting aan bewoners en de samenwerking met onze partners verbeteren door meerjarige afspraken te maken en extra geld voor wildopvang vrij te maken.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2022 zijn de eerste grootschalige rioolvervangingsprojecten, die in de Marken en De Hoven zullen plaatsvinden, verder voorbereid. Een voor Almere geheel nieuwe tak van sport, waarvoor veel extra denkkracht en nieuwe vormen van samenwerking nodig zijn. Deze rioolvervangingsopgave loopt gelijk op met een verder groei van de stad, waarvoor uitbreiding van het rioolstelsel vereist is. Hier komt de opgave in Oosterwold nog eens bovenop. Het blijft daarmee onverminderd belangrijk om de rioolwerkzaamheden goed te plannen en hierbij in het oog te houden welke hoeveelheid werk realistisch is.

In 2023 bieden we het nieuw gemeentelijk rioleringsplan aan bij de gemeenteraad.

Wat hadden we gepland (begroting)

Vanaf 2023 zullen de eerste rioolvervangingen gaan starten in de wijk de Marken. In de jaren daarna zal vervanging van de riolering in meerdere wijken noodzakelijk zijn. Sinds 2007 sparen we al voor vervanging. Hier hebben we nu baat van. We werken scenario’s uit waarin we in een periode van zo’n 10 jaar groeien naar € 10 miljoen aan vervangingen per jaar.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Eind 2021 heeft de raad een besluit genomen over het ”toekomstbestendig en duurzaam afval inzamelsysteem in  Almere”. In 2022 zijn daarom een implementatieplan en een marktonderzoek uitgewerkt. In het implementatieplan staat de opzet en uitwerking van het nieuwe inzamelsysteem. Via het marktonderzoek hebben we nascheiding van Plastic, Metaal en Drankkartons (pmd) uit restafval onderzocht. In het vierde kwartaal van 2022 zijn zowel het implementatieplan  als het  inhoudelijke deel van het marktonderzoek afgerond.

Stadsreiniging heeft in de afgelopen jaren verschillende keren aandacht gevraagd voor de verouderde toestand van de duo-voertuigen. In 2022 gingen een aantal van deze voertuigen kapot. Daardoor was het nodig om een start te maken met het vervangen van duocontainers bij laagbouw. De vervanging van duocontainers is uitgevoerd in lijn met het raadsbesluit voor het nieuwe inzamelsysteem. In totaal zijn er in 2022 ruim 15.000 duocontainers vervangen.

In 2022 hebben we een grootschalige Groente, Fruit & Tuinafval (gft)-campagne gehouden in het kader van “de luier uit het gft”. Dat heeft geleid tot minder gft, maar wel een betere kwaliteit. Bij de uitrol van het nieuwe inzamelsysteem blijft gft het belangrijkste aandachtspunt waar Almere nog veel winst kan boeken in het scheiden van afval.

Wat hadden we gepland (begroting)

We willen een stad zijn waar we efficiënt en slim met afval omgaan. Wij hebben uw raad een aangepast voorstel voor een nieuw afvalinzamelsysteem  voorgelegd. We willen graag starten met het verder op orde brengen van de inzameling, vervangen achterhaalde ineffectieve inzamelvoorzieningen en we nemen inwoners actief mee in nut en noodzaak van afval scheiden. Dit laatste doen we door doelgerichte communicatie en handhaving op maat. Daarmee ontstaat er duidelijkheid voor de stad en de inwoners hoe het afval wordt ingezameld en krijgen inwoners meer, betere en uniforme voorzieningen om hun grondstoffen gescheiden te houden. En door de vervanging en verduurzaming van het wagenpark kunnen de chauffeurs in meer veilige, stillere en duurzamere wagens hun service verlenen. De jaren 2021 en 2022 zullen in het teken staan van voorbereiden. In 2023 en 2024 wordt het inzamelsysteem dan wijk voor wijk uitgerold. In 2025 is het eerst ‘full-service-jaar’.
Het inzamelsysteem helpt om de doelstellingen op gebied van afvalscheiding en duurzaamheid te realiseren, de kosten te beheersen met een dienstverlening die bijdraagt aan de tevredenheid van bewoners.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Upcycling en het anders verwerken van ingezamelde grondstoffen blijkt een lastig thema. In het kader van het programma Circulair en Innovatief Grondstoffenmanagement zijn in 2022 succesvolle pilots gedraaid met o.a. lastig recyclebare plastics. De uitdaging is om deze pilots verder uitgebreid te krijgen. In 2022 hebben we gewerkt aan een nieuwe pilot, in samenwerking met de Omgevingsdienst. In deze pilot worden grondstoffen via het Upcyclecentrum aan nog meer ondernemers beschikbaar gesteld dan in voorgaande jaren. Dit is een eerste stap in uitbreiding. De komende jaren maken we hier verdere stappen in. Bijvoorbeeld in de vorm van het Circulair Ambachtscentrum Almere.

Wat hadden we gepland (begroting)

De grondstoffen uit ons afval bieden kansen. We benutten onze rol als afvalinzamelaar en zijn daarmee een belangrijke speler in de grondstoffenketen. We willen leidend zijn in de circulaire economie en ons richten op een duurzame samenleving. Met het programma Circulair en Innovatief Grondstoffenmanagement (CIG) hebben we de ambitie om de lineaire economie om te buigen naar een circulaire economie. Dit betekent onder andere dat we meer willen doen aan hergebruik en upcycling. Juist ook voor de grondstoffen waarvoor dit lastig is, bijvoorbeeld moeilijk recyclebare plastics.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2022 is gewerkt aan ons unieke vervoerssysteem. Er zijn verbeteringen doorgevoerd en daarnaast is gewerkt aan het verduurzamen van het systeem.

In 2022 zijn de fietsroutes in Almere verbeterd. Ook zijn het aantal plekken in fietsenstallingen uitgebreid, met name bij het Station Almere Centrum. Het effect van deze maatregelen is lastig in cijfers uit te drukken, onder andere omdat het gebruik van de fietspaden en -stallingen slecht te vergelijken is met de coronajaren. En ook omdat de maatregelen die genoemd zijn in de programmabegroting 2022 vertraagd zijn. Deze worden nog voorbereid.

In 2030 moet het busvervoer uitstootvrij zijn. Dit doen we met de nieuwe concessie die in 2028 plaatsvindt. De voorbereiding van deze nieuwe concessie wordt nu opgestart. Tegelijkertijd is gewerkt aan beleid voor laadpalen. Zo maken we meer elektrisch vervoer mogelijk. De vaststelling van dit beleid volgt in 2023.

Wat hadden we gepland (begroting)

We zijn trots op ons grotendeels gescheiden vervoerssysteem. Voetpaden, fietspaden, wegen en busbanen zijn namelijk belangrijk. Het helpt om je te kunnen verplaatsen. In de Mobiliteitsvisie zijn onze ambities op het gebied van versterking, verbetering en verduurzaming van deze vervoerssysteem vastgelegd. Wij verbeteren ook om ervoor te zorgen dat de aansluiting op regionale vervoersnetwerken steeds beter wordt. En met de aanleg van nieuwe fietsbruggen wordt ons netwerk van fietspaden versterkt. De fiets wordt hierdoor voor de korte afstanden (minder dan 5km) een steeds beter alternatief voor de auto.

Op het gebied van verduurzaming van de Almeerse mobiliteit werken wij aan een zero emissie strategie. Hiermee bedoelen we dat we minder CO2 willen uitstoten. Dit doen we met pilots voor alternatieve brandstoffen, bijvoorbeeld elektrisch vervoer en het gebruik van waterstof. Met de uitvoering van de Aanpak Bewust Reizen proberen wij Almeerse autorijders over te halen om gebruik te maken van duurzamere alternatieven. Dit gaat met name om automobilisten die voor hun werk rijden tussen Almere en Amsterdam. Daarnaast starten we in 2022 met pilots voor deelmobiliteit. Dit gaat onder andere het delen van auto’s. We beginnen hiermee in buurten waar veel geparkeerd wordt en waar weinig andere mogelijkheden zijn om te reizen.

Verder zijn in 2022 de werkzaamheden aan het station Almere Centrum klaar. Dit zorgt ervoor dat het station groter wordt en het gebied eromheen mooier. Dit is een eerste stap in de verdere ontwikkeling van Almere Centraal.