De provincie houdt toezicht op hoe gemeenten bepaalde taken uitvoert. Het gaat dan over hoe gemeenten de wet- en regelgeving naleven. De provincie houdt daarbij toezicht op de volgende terreinen:
- Financieel toezicht
- Huisvesting statushouders
- Informatie- en archiefbeheer
- Omgevingsrecht
- Ruimtelijke ordening
Op basis van wat wij moeten aanleveren, beoordeelt de provincie hoe wij deze taken uitvoeren. De provincie kan daarbij drie oordelen geven: adequaat, redelijk adequaat en niet adequaat. Dit oordeel ontvangen wij in de vorm van een toezichtsbrief. De meest recente toezichtsbrieven zijn ook terug te vinden op: https://www.flevoland.nl/loket/kaarten/interbestuurlijk-toezicht .
Financieel toezicht
Toezichtregime 2022
Almere viel in 2022 onder repressief toezicht. We kregen de kleur oranje ofwel ‘ Redelijk adequaat ’ toegekend. Dit betekent dat onze begroting en de begrotingswijzigingen geen goedkeuring nodig hebben van het college van Gedeputeerde Staten. Het financieel toezicht van de provincie richt zich op drie onderdelen: onze begrotings-, schuld- en weerstandspositie. Hiervoor maken ze gebruik van de jaarrekening 2021 en de Programmabegroting 2022.
Meerjarenbegroting
De provincie constateert onder andere dat onze meerjarenbegroting 2022 – 2025 een structureel overschot vertoont. Echter komt dit door incidentele meevallers uit bijvoorbeeld grondbedrijf. Tegelijk zijn er onzekerheden op het gebied van sociaal domein en beheer & onderhoud.
Begrotingspositie
Gezien bovenstaande beeld dringt de gemeente aan om het inzicht in onze meerjarenraming te verbeteren en daarin voldoende structurele middelen beschikbaar te houden om eventuele tegenvallers op te vangen.
Weerstandsratio
Ons weerstandsratio is volgens de provincie ruim voldoende. Deze bedraagt eind 2022 ca. 1,5.
Huisvesting statushouders
Toezicht
De provincie houdt toezicht op hoeveel vergunninghouders gemeenten huisvesten. Op basis van de omvang van de gemeente wordt bepaald hoeveel vergunninghouders een gemeente moet huisvesten. Deze taakstelling is twee keer per jaar. Dit betekent dat de provincie ons twee keer per jaar informeert over het aantal te huisvesten en het aantal gehuisveste vergunninghouder.
Taakstelling 2022
De taakstelling van de gemeente in Almere bedroeg in 2022 in totaal 367 personen die wij moesten huisvesten. Daarnaast hadden wij een achterstand uit de tweede helft van 2021 van nog 82 te huisvesten vergunninghouders.
Ook gedurende het jaar hadden wij te maken met een achterstand. Deze achterstand bedroeg op 1 juli 2022 108 personen. Tevens kregen we vanuit bestuurlijke afspraken (tussen Kabinet, VNG, IPO en het Veiligheidsberaad) in 2022 de opdracht om al een deel van de taakstelling van 2023 (80 voor Almere) in het tweede halfjaar van 2022 te realiseren. In het tweede halfjaar van 2022 hebben we 240 vergunninghouders gehuisvest. Uiteindelijk was de achterstand op 31 december 2022 nog 32 personen.
Toezichtsregime 2022 en 2023
De provincie constateert dat wij ons actief inzetten op dit dossier. Echter, aangezien we voor de vijfde keer achtereenvolgend de taakstelling inclusief achterstand verwijtbaar niet hebben gehaald, krijgt Almere voor 2023 de beoordeling ‘ niet adequaat ’. De provincie blijft zodoende actief toezichthouden op deze taakstelling.
Informatie- en archiefbeheer
In 2022 is het vastgestelde plan van aanpak ‘verbetering informatiebeheer en archivering’ verder uitgevoerd. Hierdoor zijn de problemen rondom (digitale) archivering, informatiebeheer en informatiestromen beter in kaart gebracht.
De organisatie is inmiddels ingericht om het informatiebeheer op orde te krijgen. Zo zijn taken duidelijker uitgezet en zijn afdelingen voorzien van de juiste handvatten en instructies om deze taken uit te voeren.
Gemeente Almere stond op het gebied van informatiebeheer en archivering onder toezicht van provincie Flevoland. Op basis van rapportages en ambtelijk overleg heeft de toezichthouder besloten om het toezicht weer terug te brengen van het niveau ‘Niet Adequaat’ naar ‘ Redelijk Adequaat ’. Dit betekent dat ons informatie- en archiefbeheer geen goedkeuring nodig hebben van het college van Gedeputeerde Staten.
Omgevingsrecht
De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving van diverse regels in de fysieke leefomgeving. Het gaat daarbij om werkzaamheden op het gebied van bouwen, slopen, brandveiligheid, bestemmingsplannen en milieu. Het laatste oordeel van de provincie op dit terrein gaat over het jaar 2020. De provincie toetst hiervoor ons VTH-beleid, -uitvoeringsprogramma en - jaarverslag. Op basis hiervan beoordeeld de provincie ons op dit domein als adequaat. De provincie geeft aan dat zij dit als een goede verbetering zien. In 2019 werden wij nog beoordeeld als redelijk adequaat. Ze geven aan dat wij een stap gemaakt hebben in het inzichtelijk maken van de beschikbare en benodigde financiële en personele middelen. Ook geven we beter inzicht in de monitoring, is het jaarverslag 2019 tijdig vastgesteld. Ook constateren ze dat alle basistaken inmiddels ondergebracht bij de Omgevingsdienst Flevoland en Gooi en Vechtstreek (OFGV).
Ruimtelijke ordening
De laatste beoordeling op het gebied van Ruimtelijke Ordening gaat over het jaar 2018. De gemeente Almere is door de provincie als adequaat beoordeeld. Dit houdt in dat wij als gemeente beschikken over geactualiseerde bestemmingsplannen en structuurvisies. Bij de vorige beoordeling over 2017 werden we nog beoordeeld als redelijk adequaat. Omdat de bestemmingsplannen en structuurvisies als adequaat zijn beoordeeld en vaak langere tijd gelden, is er sinds 2019 geen actief toezicht gehouden door de provincie. Dat werd in 2022 wel weer opgepakt door de provincie. De resultaten hiervan volgen in de tweede helft van 2023.